Active Study Educational WhatsApp Group Link in India

500+ gk Today in Hindi - рд╕ाрдоाрди्рдп рдЬ्рдЮाрди рдЬी рдХे рдЯू рдбे | рдЖрдЬ рдХा рд╕ाрдоाрди्рдп рдЬ्рдЮाрди 2022

500+ gk Today - рд╕ाрдоाрди्рдп рдЬ्рдЮाрди рдЬी рдХे рдЯू рдбे | рдЖрдЬ рдХा рд╕ाрдоाрди्рдп рдЬ्рдЮाрди 2022

рдЗрд╕ рдкोрд╕्рдЯ рдоें рд╣рдордиे рдЖрдкрдХो рдХुрдЫ рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рд╕ाрдоाрди्рдп рдЬ्рдЮाрди рдХे рдмाрд░े рдоें рдмрддाрдпा рд╣ैं рдЬो рдЖрдкрдХे рдк्рд░рддिрдпोрдЧी рдкрд░ीрдХ्рд╖ा рдХी рддैрдпाрд░ी рдоें рдЙрдкрдпोрдЧी рд╕ाрдмिрдд рд╣ोрдЧी рд╕ाрде рд╣ी рдЖрдкрдХो рднाрд░рдд рдоें рд╣ो рд░рд╣ें рд╕рднी рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдШрдЯрдиा рдХी рдЬाрдирдХाрд░ी рдЗрд╕ рдкेрдЬ рдоें рдоिрд▓ рдЬाрдпेрдЧा | 
gk Today in Hindi - рд╕ाрдоाрди्рдп рдЬ्рдЮाрди рдЬी рдХे рдЯू рдбे  рдЖрдЬ рдХा рд╕ाрдоाрди्рдп рдЬ्рдЮाрди 2022


рд╕ाрдоाрди्рдп рдЬ्рдЮाрди рдЬी рдХे рдЯू рдбे рдХे рдЗрд╕ рдкोрд╕्рдЯ рдоें рдЬो рднी Question and Answer рдмрддाрдиे рдЬा рд░рд╣े рд╣ै рдЬो рд╣рд░ Competitive Exam рдоें Reapeat рд╣ोрддे рд░рд╣рддे рд╣ै | 

рдпрд╣ рдкेрдЬ рд░ोрдЬाрдиा рдЕрдкрдбेрдЯ рдХिрдпे рдЬाрддे рд╣ैं рдЬाрддे рдЗрд╕рд▓िрдП рдкुрдиः рдЬрд░ुрд░ рд╡िрдЬिрдЯ рдХрд░ें - 

рджेрд╢ рдоें рд╕рдмрд╕े рдКंрдЪे рддिрд░ंрдЧे рдХрд╣ां рд▓рд╣рд░ा рд░рд╣े рд╣ैं?

1.рдмेрд▓рдЧाрдо, рдХрд░्рдиाрдЯрдХ- 360.8 рдлीрдЯ

2.рдЕрдЯाрд░ी рдмॉрд░्рдбрд░- 360 рдлीрдЯ

3. рдХोрд▓्рд╣ाрдкुрд░, рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░- 303 рдлीрдЯ

4. рдкрд╣ाрдб़ी рдоंрджिрд░, рд░ांрдЪी- 293 рдлीрдЯ (рдЗрд╕े рдмाрд░-рдмाрд░ рдлрдЯрдиे рдХे рдХाрд░рдг рдЙрддाрд░ рд▓िрдпा рдЧрдпा рд╣ै)

5. рддेрд▓ीрдмांрдзा, рд░ाрдпрдкुрд░- 269 рдлीрдЯ

6. рдлрд░ीрджाрдмाрдж- 250 рдлीрдЯ

7. рднोрдкाрд▓- 237 рдлीрдЯ

8. рдХрдиॉрдЯ рдк्рд▓ेрд╕, рджिрд▓्рд▓ी- 207 рдлीрдЯ

9. рдЬрдпрдкुрд░- 206 рдлीрдЯ


List of Upcoming Sports Events (gk Today)

 рдУрд▓िंрдкिрдХ рдЦेрд▓ (Upcoming Olympics Games Events)

  • 33 рд╡ा рдЧ्рд░ीрд╖्рдордХाрд▓ीрди рдУрд▓िंрдкिрдХ рдЦेрд▓ – рдкेрд░िрд╕, рдл्рд░ांрд╕ (2024)
  • 34 рд╡ा рдЧ्рд░ीрд╖्рдордХाрд▓ीрди рдУрд▓िंрдкिрдХ рдЦेрд▓ – рд▓ाрд╕ рдПंрдЬрд▓िрд╕, рдЕрдоेрд░िрдХा (2028)
  • 35 рд╡ा рдЧ्рд░ीрд╖्рдордХाрд▓ीрди рдУрд▓िंрдкिрдХ рдЦेрд▓ – рдм्рд░िрд╕्рдмेрди (2032)
  • 24 рд╡ा рд╢ीрддрдХाрд▓ीрди рдУрд▓ंрдкिрдХ – рдмीрдЬिंрдЧ, рдЪीрди (2022)
  • 25 рд╡ा рд╢ीрддрдХाрд▓ीрди рдУрд▓ंрдкिрдХ – рдЗрдЯрд▓ी  (2026)

 рдХ्рд░िрдХेрдЯ (Upcoming Cricket Events)

  • 13th ICC Cricket World Cup –  рднाрд░рдд (2023)
  • 14th ICC Cricket World Cup – рджрдХ्рд╖िрдг рдЕреЮ्рд░ीрдХा (2027)
  • 9th рдЪैрдо्рдкिрдпंрд╕ рдЯ्рд░ाрдлी (рдХ्рд░िрдХेрдЯ) – рднाрд░рдд (2021)
  • 7th рдкुрд░ूрд╖ рдЯी-20 рд╡िрд╢्рд╡ рдХрдк – рд╕ंрдпुрдХ्рдд рдЕрд░рдм рдЕрдоीрд░ाрдд (2021)
  • 7th рдорд╣िрд▓ा рдЯी-20 рд╡िрд╢्рд╡ рдХрдк – рдСрд╕्рдЯ्рд░ेрд▓िрдпा (2020)
  • 8th рдкुрд░ूрд╖ рдЯी-20 рд╡िрд╢्рд╡ рдХрдк – рдСрд╕्рдЯ्рд░ेрд▓िрдпा (2022)
  • 8th рдорд╣िрд▓ा рдЯी-20 рд╡िрд╢्рд╡ рдХрдк – рджрдХ्рд╖िрдг рдЕрдл्рд░ीрдХा (2023)
  • 12th рдорд╣िрд▓ा рдХ्рд░िрдХेрдЯ рд╡िрд╢्рд╡ рдХрдк – рди्рдпूрдЬीрд▓ैंрдб (2022)

рдлुрдЯрдмॉрд▓ (Upcoming Football Events)

  • 22th рдлीрдлा рд╡िрд╢्рд╡ рдХрдк – рдХрддрд░ (2022)
  • 232th рдлीрдлा рд╡िрд╢्рд╡ рдХрдк – рдЕрдоेрд░िрдХा,рдоेрдХ्рд╕िрдХो,рдХрдиाрдбा (2026)
  • рдлीрдлा рдорд╣िрд▓ा реЮुрдЯрдмाрд▓ рд╡िрд╢्рд╡ рдХрдк – рдСрд╕्рдЯ्рд░ेрд▓िрдпा рдПрд╡ рди्рдпूрдЬीрд▓ैंрдб (2023)
  • рдлीрдлा Under – 17 рдорд╣िрд▓ा рд╡िрд╢्рд╡ рдХрдк – рднाрд░рдд (2022)
  • рдлीрдлा Under – 17 рдкुрд░ुрд╖ рд╡िрд╢्рд╡ рдХрдк – рдкेрд░ु (2023)
  • рдлीрдлा Under – 20 рдкुрд░ुрд╖ рд╡िрд╢्рд╡ рдХрдк – рдЗрди्рдбोрдиेрд╢िрдпा (2023)
  • рдлीрдлा Under – 20 рдорд╣िрд▓ा рд╡िрд╢्рд╡ рдХрдк – рдХोрд╕्рдЯाрд░िрдХा (2023)

рд╣ॉрдХी (Upcoming Hocky Events)

  • 15th рдкुрд░ुрд╖ рд╣ॉрдХी рд╡िрд╢्рд╡ рдХрдк – рднुрд╡рдиेрд╢्рд╡рд░ (рдЙреЬीрд╕ा) рднाрд░рдд (2023)
  • 15th рдорд╣िрд▓ा рд╣ॉрдХी рд╡िрд╢्рд╡ рдХрдк – рд╕्рдкेрди рд╡ рдиीрджрд░рд▓ैрди्рдб (2022)
  • рдЕрди्рдп рдк्рд░рддिрдпोрдЧрддाрдРं (Other Upcoming Sports Events)
  • 4th рдПрд╢िрдпрди рдкैрд░ा рдЦेрд▓ – рд╣ांрдЧрдЭोрдЙ, рдЪीрди (2022)
  • 4th рдпुрд╡ा рдУрд▓рди्рдкिрдХ рдЦेрд▓ – рдбрдХाрд░, рд╕ेрдиेрдЧрд▓ (2026)
  • 18th рд╡िрд╢्рд╡ рдПрдерд▓ेрдЯिрдХ्рд╕ рдЪैंрдкिрдпрдирд╢िрдк – рдпूрдЬीрди, рдЕрдоेрд░िрдХा (2022)
  • 19th рд╡िрд╢्рд╡ рдПрдерд▓ेрдЯिрдХ्рд╕ рдЪैंрдкिрдпрдирд╢िрдк – рдмुрдбाрдкेрд╕्рдЯ, рд╣рди्рдЧрд░ी (2023)
  • рд╡िрд╢्рд╡ рд╕ैрди्рдп рдЦेрд▓ – рдмोрдЧोрдЯा , рдХोрд▓рдо्рдмिрдпा (2023)

рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдоंрдбрд▓ рдЦेрд▓ (Upcoming Commonwealth Games Events)

рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдоंрдбрд▓ рдЦेрд▓ (22) – рдмрд░्рдоिрдШрдо, рдЗंрдЧ्рд▓ैрдг्рдб (2022)

рдПрд╢िрдпाрдИ рдЦेрд▓ (Upcoming Asian Games Events)

19th рдПрд╢िрдпाрдИ рдЦेрд▓ – рд╣ांрдЧрдЭू, рдЪीрди (2022) 

20th рдПрд╢िрдпाрдИ рдЦेрд▓ – рдирдЧोрдпा, рдЬाрдкाрди (2026)

рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдЦेрд▓ (Upcoming National Games Events)

39th рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдЦेрд▓ – рдоेрдШाрд▓рдп, рднाрд░рдд (2022)

gk Today -

Upcoming Sports Events GK PDF, List of Upcoming Sports Events, Venues of For Upcoming Sports Tournaments, Upcoming International Sports Events, Upcoming Sports Events PDF Download, Sports Current Affairs in Hindi, Upcoming Sports Events in World PDF, Sports Current Affairs, List of Upcoming Sports Event

What is GK today? 

GKToday's Daily Current Affairs Test Series focuses on asking difficult questions on fundamentals and static general studies basics from Current Affairs Topics.
 
рдиिрдЪे рджिрдП рдЧрдП рд▓िंрдХ рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рдЖрдУ 5000+ рд╕ाрдоाрди्рдп рдЬ्рдЮाрди рдкреЭ рд╕рдХрддे рд╣ैं рдЬो рдХी рдЖрдкрдХे рд▓िрдП рдмрд╣рдд рд╣ी рдЙрдкрдпोрдЧी рд╕ाрдмिрдд рд╣ोंрдЧे рд╕ाрде рд╣ी рдЖрдк gk today hindi | gk today pdf gk questions gk today quiz crazy gk today gk today monthly current affairs gk today apk gk today review рднी рдкреЭ рд╕рдХрддे рд╣ैं рдФрд░ рдкीрдбीрдНреЮ рднी рдбाрдЙрдирд▓ोрдб рдХрд░ рд╕рдХрддे рд╣ैं | 
 

GK TODAY

  1. рд╕ौрд░рдоंрдбрд▓ рдХे рдЧ्рд░рд╣ | рдЧ्рд░рд╣ (Planets)
  2. рд▓ोрдХ рд╕рднा (Lok Sabha) GK Questions In Hindi 2022
  3. [PDF] рдЕрдЧ्рдиिрдкрде рдпोрдЬрдиा 2022 Official
  4. рдЫрдд्рддीрд╕рдЧреЭ рдХी рдирджिрдпाँ - GK
  5. рднाрд░рддीрдп рдХрд▓ा рдФрд░ рд╕ंрд╕्рдХृрддि
  6. рдЫрдд्рддीрд╕рдЧреЭ рдХे рдирджिрдпों рд╕े рд╕ंрдмрдзिрдд рд╕ाрдоाрди्рдп рдЬ्рдЮाрди
  7. рдЫрдд्рддीрд╕рдЧреЭ рдХे рдЬрд▓ рдк्рд░рддाрдк рдПрд╡ं рд╕िрдЪाрдИ | рдмрд╣ुрд╡िрдХрд▓्рдкी рдк्рд░рд╢्рдиोрдд्рддрд░ी
  8. рд╕ाрдоाрди्рдп рдЬ्рдЮाрди рдХे рдк्рд░рд╢्рди рдЙрдд्рддрд░ 2022
  9. 80 рдорд╣ाрдкुрд░ुрд╖ों рдХे рдиाрдо рдХा рд▓िрд╕्рдЯ
  10. рдорд╣िрд▓ा рд╕рд╢рдХ्рддिрдХрд░рдг рдХ्рдпा рд╣ै?
  11. рдоुрдЧрд▓ рдХाрд▓ рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдЬीрдХे
  12. рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдЖंрджोрд▓рди рдХी рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рддिрдеिрдпां
  13. рдПрд╢िрдпा - рдПрдХ рдирдЬрд░ рдоें
  14. 1-100 рд╣िрди्рджी English Ordinal and Roman рдЧिрдирддी Chart List
  15. рджुрдиिрдпा рдХे рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рдФрд░ рдЬाрдиे рдоाрдиे рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ
  16. рд╡िрднिрди्рди рднाрд╖ाрдУं рдХे рдорд╣ाрди рдХрд╡ि рдФрд░ рд▓ोрдХрдк्рд░िрдп рдХрд╡ि
  17. GK Question Answer in Hindi 2022
  18. рд╕ंрд╡िрдзाрди рдФрд░ рд░ाрдЬрд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдЬрдирд░рд▓ рдиॉрд▓ेрдЬ - PART 3
  19. рд╕ंрд╡िрдзाрди рдФрд░ рд░ाрдЬрд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдЬрдирд░рд▓ рдиॉрд▓ेрдЬ - PART 2
  20. рд╕ंрд╡िрдзाрди рдФрд░ рд░ाрдЬрд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдЬрдирд░рд▓ рдиॉрд▓ेрдЬ - PART 1
  21. рдмौрдж्рдз рдзрд░्рдо рд╕ाрдоाрди्рдп рдЕрдз्рдпрдпрди рдХे рд╡рди рд▓ाрдЗрдирд░ рдк्рд░рд╢्рди рдЙрдд्рддрд░
  22. рд░ाрд╕ाрдпрдиिрдХ рддрдд्рд╡ों рдХे рдиाрдо рдФрд░ рд╕ूрдд्рд░
  23. рднाрд░рддीрдп рд░ाрдЬ्рдпों рдХे рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рдкрд░्рдпрдЯрди рд╕्рдерд▓
  24. рднाрд░рдд рдХे рд╕рднी рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдк्рд░рддीрдХों рдХी рдкूрд░ी рдЬाрдирдХाрд░ी
  25. рднाрд░рдд рдоें рдк्рд░рдердо рдкुрд░ुрд╖ों рдХी рд╕ूрдЪी
  26. рднाрд░рдд рдХे рд╕рднी рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдк्рд░рддीрдХों рдХी рдкूрд░ी рд╕ूрдЪी
  27. рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдХे рдорд╣ाрди рд╡्рдпрдХ्рддिрдд्рд╡
  28. рджुрдиिрдпाрднрд░ рдХे рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХों рдХी рд╕ूрдЪी
  29. рд╡िрдЬ्рдЮाрди рдХे рдЬрдирдХ
  30. рдзाрддु рдФрд░ рдЙрдирдХे рдпौрдЧिрдХ
  31. рдк्рд░рдоुрдЦ рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдЙрдкрдХрд░рдг рд▓िрд╕्рдЯ рдПрд╡ं рдЙрдирдХे рдХाрд░्рдп
  32. рд╡िрдЬ्рдЮाрди рдФрд░ рдЧрдгिрдд рдХा рдЗрддिрд╣ाрд╕ рджेрдЦें
  33. рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдг рдХाрдиूрди рдФрд░ рдЕрдзिрдиिрдпрдо
  34. рднाрд░рдд рдХी рдорд╣ाрди рдФрд░ рдЙрдкрд▓рдм्рдзिрдпां рдк्рд░ाрдк्рдд рдорд╣िрд▓ाрдУं рдХी рд╕ूрдЪी
  35. рднाрд░рдд рдХे рдУрд▓ंрдкिрдХ рдкрджрдХ рд╡िрдЬेрддाрдУं рдХा рд▓िрд╕्рдЯ
  36. рднाрд░рдд рдоें рдЪिреЬिрдпाрдШрд░ों рдХी рд╕ूрдЪी
  37. рдЫрдд्рддीрд╕рдЧрдв़ рд▓ोрдХ рд╕ेрд╡ा рдЖрдпोрдЧ рд╕ाрдоाрди्рдп рдЕрдз्рдпрдпрди рдк्рд░рд╢्рдиोрдд्рддрд░
  38. рдЬाрдиे рджुрдиिрдпा рднрд░ рдХे рдкрд╡िрдд्рд░ рд╕्рдерд▓ों рдХे рдмाрд░े рдоें
  39. 200 рджेрд╢ों рдХा рдЬрдирд╕ंрдЦ्рдпा рд▓िрд╕्рдЯ
  40. рдЙрдк рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि- рд╢्рд░ी рдоुрдк्рдкाрд╡ाрд░ाрдкु рд╡ेंрдХैрдпा рдиाрдпрдбु рдЬीрд╡рди рдкрд░िрдЪрдп
  41. рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि- рд╢्рд░ी рд░ाрдордиाрде рдХोрд╡िंрдж рдХा рдкрд░िрдЪрдп
  42. Engineering Trades And Non-Engineering Trades List
  43. рд╣िрдоाрд▓рдп рдкрд░्рд╡рдд рдХा рдорд╣рдд्рд╡
  44. рднाрд░рдд рдХे рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп, рдЕंрддрд░рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдПрдпрд░рдкोрд░्рдЯ рдХी рд╕ूрдЪी
  45. One Liner Gk Question Answer In Hindi | рдорд╣ाрдж्рд╡ीрдк
  46. 21 рд░ोрдЪрдХ рддрде्рдп | рдбॉ॰ рд╕рд░्рд╡рдкрд▓्рд▓ी рд░ाрдзाрдХृрд╖्рдгрди
  47. рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдг рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рджिрд╡рд╕ рд▓िрд╕्рдЯ
  48. рднाрд░рдд рдХे рдк्рд░рдоुрдЦ рдк्рд░ाрдЪीрди рдЕрдзिрдиिрдпрдо
  49. рд╕рдо्рд░ाрдЯ рдЕрд╢ोрдХ рдХे рдмाрд░े рдоें 40 рд░ोрдЪрдХ рддрде्рдп
  50. рднाрд░рддीрдп рдкрд░िрд╡рд╣рди рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा
  51. рднाрд░рдд рдХी рд╕рднी рдирджिрдпों рдХी рд╡िрд╕्рддृрдд рдЬाрдирдХाрд░ी
  52. рд╡ाрдпुрдоंрдбрд▓ рдХा рд╕ंрдШрдЯрди рддрдеा рд╕ंрд░рдЪрдиा
  53. рд╡िрд╢्рд╡ рдХी рдк्рд░ाрдЪीрди рд╕рдн्рдпрддाрдПं
  54. рднाрд░рдд рдоें рдоिрдЯ्рдЯी рдХे рдк्рд░рдХाрд░
  55. рд╕िंрдзुрдШाрдЯी рд╕рдн्рдпрддा рдХी рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा
  56. рдЙрдд्рддрд░ рд╡ैрджिрдХ рдХाрд▓ рдФрд░ рдзाрд░्рдоिрдХ рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा
  57. рднाрд░рдд рдХे рддрдЯीрдп рдоैрджाрди рд╡ рдж्рд╡ीрдк рд╕рдоूрд╣
  58. All Bank Balance Enquiry Number List
  59. рднाрд░рдд рдХे рдк्рд░рдоुрдЦ рджрд░्рд░े | рд╕рднी рджрд░्рд░ो рдХी рдЬाрдирдХाрд░ी
  60. рднाрд░рдд рдХे рдк्рд░рдоुрдЦ рдкрд░्рдпрдЯрди рд╕्рдерд▓
  61. рджेрд╢ों рдХे рдиाрдо | List Of Countries Of The World
  62. рдЛрдЧ्рд╡ैрджिрдХ рдХाрд▓ - 46 рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдмाрддें
  63. рднाрд░рдд рдХी 30 рдирджिрдпों рдХा рд▓िрд╕्рдЯ
  64. рднाрд░рдд рдХा рднूрдЧोрд▓ | 30 рдмाрддें
  65. рдоाрдкрди рдХी рдЗрдХाрдЗрдпाँ - рднूрдоि,рд▓ंрдмाрдИ,рдж्рд░рд╡्рдпрдоाрди
  66. рд╢рд░ीрд░ рдХे рдЕंрдЧों рдХे рдиाрдо
  67. рдЫрдд्рддीрд╕рдЧреЭी рд▓ोрдХ рдиृрдд्рдп рдФрд░ рдЫрдд्рддीрд╕рдЧреЭी рд▓ोрдХ рдиाрдЯ्рдп
  68. рд╕ाрдоाрди्рдп рдЬ्рдЮाрди рдХे рдк्рд░рд╢्рдиोрдд्рддрд░ी
  69. рднाрд░рдд рдХा рднूрдЧोрд▓ рд╕ाрдоाрди्рдп рдЬ्рдЮाрди
  70. рднाрд░рдд рдоें рд╡िрдзाрдпрдХों рдХी рд╕ैрд▓рд░ी

UPSC GK TODAY

  1. рд╢िрдХ्рд╖ा рдХा рдЕрдзिрдХाрд░ рдЕрдзिрдиिрдпрдо 2009 рдХी рдкूрд░ी рдЬाрдирдХाрд░ी
  2. 1857 рдХी рдХ्рд░ांрддि рдпा рднाрд░рддीрдп рд╡िрдж्рд░ोрд╣ рдХी рдЦाрд╕ рдЬाрдирдХाрд░ी
  3. рдЧ्рд░рд╣ (Planets) | рд╕ौрд░рдоंрдбрд▓ рдХे рдЧ्рд░рд╣
  4. рдкौрдзों рдХे рд▓िрдП рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рдкोрд╖рдХ рддрдд्рд╡ों рдХे рдиाрдо рдФрд░ рдЙрдирдХे рдХाрд░्рдп
  5. рд╡िрдЯाрдоिрди ‘рдП’(A) рдХी рдХрдоी рд╕े рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓े рд░ोрдЧ
  6. рднाрд░рддीрдп рдХрд▓ा рдФрд░ рд╕ंрд╕्рдХृрддि
  7. рдЕंрддрд░्рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдЬрдЧрд╣ों рдХे рдк्рд░рдоुрдЦ рдоाрдорд▓े
  8. рдоुрдж्рд░ा рдФрд░ рдоुрдж्рд░ा рдХे рдк्рд░рдХाрд░ (Currency And Types Of Currency)
  9. UPSC рдкрд░ीрдХ्рд╖ा рдХी рддैрдпाрд░ी рдХैрд╕े рдХрд░ें?
  10. рднाрд░рдд рдоें рдоिрд╕ाрдЗрд▓ рдЯेрдХ्рдиोрд▓ॉрдЬी
  11. рдЬ्рд╡ाрд▓ाрдоुрдЦी рдХ्рдпा рд╣ै? рдЬ्рд╡ाрд▓ाрдоुрдЦी рдХे рдк्рд░рдХाрд░
  12. рдЦाрдж рдХ्рдпा рд╣ै? рдЦाрдж рдХे рдк्рд░рдХाрд░ों рдХी рдкूрд░ी рдЬाрдирдХाрд░ी
  13. рднाрд░рдд рдХे рдк्рд░рдоुрдЦ рд╕ंрд╕्рдеाрди рдПрд╡ं рдЙрдирдХे рдоुрдЦ्рдпाрд▓рдп
  14. рднाрд░рдд рдХे рд╕рднी рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдк्рд░рддीрдХों рдХी рдкूрд░ी рд╕ूрдЪी
  15. рднाрд░рдд рдоें рдкрд░рдоाрдгु рдКрд░्рдЬा рдХी рдЬाрдирдХाрд░ी
  16. рдкूрд░्рдг рд╕्рд╡рд░ाрдЬ्рдп | Complete Independence
  17. рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдХे рдорд╣ाрди рд╡्рдпрдХ्рддिрдд्рд╡
  18. рдоाрдирд╡ाрдзिрдХाрд░ рдХे рд▓िрдП рдмрдиे рд╕ंрдЧрдарди
  19. рджुрдиिрдпा рдХे 7 рдорд╣ाрдж्рд╡ीрдк
  20. рдж्рд╡िрддीрдп рд╡िрд╢्рд╡ рдпुрдж्рдз рдХी рдорд╣рдд्рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдШрдЯрдиाрдПं
  21. рдк्рд░рдердо рд╡िрд╢्рд╡ рдпुрдж्рдз рдХे рдмाрдж рдХ्рдпा рд╣ुрдЖ
  22. рдж्рд╡िрддीрдп рд╡िрд╢्рд╡ рдпुрдж्рдз рдХे рдкрд░िрдгाрдо
  23. рдордЧрдз рд╕ाрдо्рд░ाрдЬ्рдп рдХे рд░ाрдЬрд╡ंрд╢
  24. рднाрд░рдд рдХी рдорд╣ाрди рдФрд░ рдЙрдкрд▓рдм्рдзिрдпां рдк्рд░ाрдк्рдд рдорд╣िрд▓ाрдУं рдХी рд╕ूрдЪी
  25. 200 рджेрд╢ों рдХा рдЬрдирд╕ंрдЦ्рдпा рд▓िрд╕्рдЯ
  26. рдЫрдд्рд░рдкрддि рд╢िрд╡ाрдЬी рдХे рдмाрд░े рдоें рдХुрдЫ рдлैрдХ्рдЯ
  27. 21 рд░ोрдЪрдХ рддрде्рдп | рдбॉ॰ рд╕рд░्рд╡рдкрд▓्рд▓ी рд░ाрдзाрдХृрд╖्рдгрди
  28. рдкौрдзों рдХे рд▓िрдП рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рдкोрд╖рдХ рддрдд्рд╡
  29. рднाрд░рдд рдХे рдк्рд░рдоुрдЦ рдк्рд░ाрдЪीрди рдЕрдзिрдиिрдпрдо
  30. рд╕рдо्рд░ाрдЯ рдЕрд╢ोрдХ рдХे рдмाрд░े рдоें 40 рд░ोрдЪрдХ рддрде्рдп
  31. рднाрд░рдд рдХे рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рдХी рд╕рднी рд╢рдХ्рддिрдпाँ
  32. рд╡िрд╢्рд╡ рдХी рдк्рд░ाрдЪीрди рд╕рдн्рдпрддाрдПं
  33. рд╕िрдХрди्рджрд░ рдХा рднाрд░рдд рд╡िрдЬрдп рдЕрднिрдпाрди - 32 рд░ोрдоांрдЪрдХ рдмाрддें
  34. рдЛрдЧ्рд╡ैрджिрдХ рдХाрд▓ - 46 рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдмाрддें
  35. рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдк्рд░ाрдЪीрди рд╡рд╕्рддुрдУं рдХी рд╕ूрдЪी
  36. рднाрд░рдд рдХा рднूрдЧोрд▓ | 30 рдмाрддें
  37. рд╕्рдЯूрдбेंрдЯ्рд╕ рдХे рд▓िрдП UPSC рдПрдЧ्рдЬाрдо рдЯिрдк्рд╕

SCIENCE GK TODAY

  1. рдЧ्рд░рд╣ (Planets) | рд╕ौрд░рдоंрдбрд▓ рдХे рдЧ्рд░рд╣
  2. рдкौрдзों рдХे рд▓िрдП рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рдкोрд╖рдХ рддрдд्рд╡ों рдХे рдиाрдо рдФрд░ рдЙрдирдХे рдХाрд░्рдп
  3. рд░рд╕ाрдпрди рд╡िрдЬ्рдЮाрди рдмрд╣ुрд╡िрдХрд▓्рдкीрдп рдк्рд░рд╢्рди рдЙрдд्рддрд░
  4. рд╡िрдЯाрдоिрди 'A' рдХी рдХрдоी рд╕े рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓े рд░ोрдЧ
  5. рдЬीрд╡рд╡िрдЬ्рдЮाрди рд╕ाрдоाрди्рдп рдЬ्рдЮाрди - Part 1
  6. рдЬीрд╡рд╡िрдЬ्рдЮाрди рд╕ाрдоाрди्рдп рдЬ्рдЮाрди - Part 2
  7. рдЬीрд╡рд╡िрдЬ्рдЮाрди рд╕ाрдоाрди्рдп рдЬ्рдЮाрди - Part 3
  8. рдЬीрд╡рд╡िрдЬ्рдЮाрди рд╕ाрдоाрди्рдп рдЬ्рдЮाрди - Part 4
  9. рджुрдиिрдпा рдХे рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рдФрд░ рдЬाрдиे рдоाрдиे рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ
  10. рдХोрд╢िрдХा рдФрд░ рдХोрд╢िрдХांрдЧ рдХी рд╕ंрд░рдЪрдиा
  11. рдЬ्рд╡ाрд▓ाрдоुрдЦी рдХ्рдпा рд╣ै? рдЬ्рд╡ाрд▓ाрдоुрдЦी рдХे рдк्рд░рдХाрд░
  12. рд░ाрд╕ाрдпрдиिрдХ рддрдд्рд╡ों рдХे рдиाрдо рдФрд░ рд╕ूрдд्рд░
  13. рджुрдиिрдпाрднрд░ рдХे рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХों рдХी рд╕ूрдЪी
  14. рдЕंрддрд░िрдХ्рд╖ рд░िрд╕рд░्рдЪ рдХे рдорд╣рдд्рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рддрде्рдп
  15. рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдг рд╕े рдЬुрдб़े рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рд╡्рдпрдХ्рддि
  16. рд╡िрдЬ्рдЮाрди рдХे рдЬрдирдХ
  17. рд╕ूрд░्рдп рдХे рдмाрд░े рдоें рдЖрд╢्рдЪрд░्рдпрдЬрдирдХ рдФрд░ рд░ोрдЪрдХ рдмाрддें
  18. рдЬाрдиे рдЕंрддрд░िрдХ्рд╖ рдХे рд░ोрдЪрдХ рддрде्рдп
  19. рд╡िрдЬ्рдЮाрди рдФрд░ рдЧрдгिрдд рдХा рдЗрддिрд╣ाрд╕ рджेрдЦें
  20. NEET рдХी рдкूрд░ी рдЬाрдирдХाрд░ी
  21. рднाрд░рдд рдоें рдХृрд╖ि рдХे рдк्рд░рдоुрдЦ рдк्рд░рдХाрд░
  22. рд╡рди рд╡िрдиाрд╢ | рд╡िрдиाрд╢ рдХे рдХाрд░рдг | рд╡рди рд╡िрдиाрд╢ рд╕े рдЙрдд्рдкрди्рди рд╕рдорд╕्рдпाрдПं | рдЙрдкाрдп
  23. рдкौрдзों рдХे рд▓िрдП рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рдкोрд╖рдХ рддрдд्рд╡
  24. рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдг рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рджिрд╡рд╕ рд▓िрд╕्рдЯ
  25. рд╡िрдж्рдпुрдд рд╕े рдЬुреЬे рдХुрдЫ рд╢рдм्рдж
  26. рдЬрди्рддु рд╡िрдЬ्рдЮाрди рдХी рдк्рд░рдоुрдЦ рд╢ाрдЦाрдПं
  27. рд╡рдирд╕्рдкрддि рд╡िрдЬ्рдЮाрди рдХी рдк्рд░рдоुрдЦ рд╢ाрдЦाрдПं
  28. рд╣ाрд░्рдоोрди्рд╕ рдХ्рдпा рд╣ै? рд╣ॉрд░्рдоोрди्рд╕ рдХी рдХ्рд░िрдпाрд╡िрдзि
  29. рдЧुрдб़рд╣рд▓ рдоाрд▓рд╡ेрд╕ी рдХुрд▓
  30. рд╣ृрджрдп рдХी рдЖंрддрд░िрдХ рд╕ंрд░рдЪрдиा

рд░ोрдЪрдХ рддрде्рдп GK TODAY

  1. 20+рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдХाрд░рдг (Scientific Reason In Hindi)
  2. рдмौрдж्рдз рдзрд░्рдо рд╕े рдЬुрдб़े рдХुрдЫ рд░ोрдЪрдХ рддрде्рдп
  3. рдЬाрдиे рдЕंрддрд░िрдХ्рд╖ рдХे рд░ोрдЪрдХ рддрде्рдп
  4. рд╕ूрд░्рдп рдХे рдмाрд░े рдоें рдЖрд╢्рдЪрд░्рдпрдЬрдирдХ рдФрд░ рд░ोрдЪрдХ рдмाрддें
  5. рдбॉ॰ рд╕рд░्рд╡рдкрд▓्рд▓ी рд░ाрдзाрдХृрд╖्рдгрди рдХे рдмाрд░े рдоें 21 рд░ोрдЪрдХ рддрде्рдп
  6. рд╕рдо्рд░ाрдЯ рдЕрд╢ोрдХ рдХे рдмाрд░े рдоें 40 рд░ोрдЪрдХ рддрде्рдп
  7. рд╕िрдХрди्рджрд░ рдХा рднाрд░рдд рд╡िрдЬрдп рдЕрднिрдпाрди - 32 рд░ोрдоांрдЪрдХ рдмाрддें
  8. рдЛрдЧ्рд╡ैрджिрдХ рдХाрд▓ рдХी 46 рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдмाрддें
  9. рдЧंрдЧा рдирджी рдХे 40 рд░ोрдЪрдХ рдФрд░ рдЕрдж्рднुрдд рддрде्рдп
  10. 10 рдЕрдиोрдЦे рдФрд░ рдЕрдоेрдЬिंрдЧ рд╕рд╡ाрд▓ो рдХे рдЬрд╡ाрдм
  11. рдЗрддिрд╣ाрд╕ рд╕े рдЬुрдб़े рд░ोрдЪрдХ рддрде्рдп
  12. рдордиुрд╖्рдп рдХे рд╢рд░ीрд░ рдХे рд╕ंрдмंрдз рдоें рдХुрдЫ рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд░ोрдЪрдХ
  13. рдиोрдмेрд▓ рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рдХे рдмाрд░े рдоें рд░ोрдЪрдХ рдЬाрдирдХाрд░ी
  14. рднाрд░рдд рдХे рдмाрд░े рдоें 100 рд░ोрдЪрдХ рддрде्‍рдп
  15. рдЕрдиोрдЦे рд╕рд╡ाрд▓ो рдХे рдмреЬे рдЖрд╕ाрди рд╕े рдЬрд╡ाрдм PART - 1
  16. рдЕрдиोрдЦे рд╕рд╡ाрд▓ो рдХे рдмреЬे рдЖрд╕ाрди рд╕े рдЬрд╡ाрдм PART - 2
  17. рдЕрдиोрдЦे рд╕рд╡ाрд▓ो рдХे рдмреЬे рдЖрд╕ाрди рд╕े рдЬрд╡ाрдм PART - 3

History GK GK TODAY

  1. рдоुрдЧрд▓ рдХाрд▓ рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдЬीрдХे
  2. рднाрд░рдд рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рдкрд░्рдпрдЯрди рд╕्рдерд▓
  3. рдк्рд░ाрдЪीрди рднाрд░рдд рдХा GK
  4. рдкूрд░्рдг рд╕्рд╡рд░ाрдЬ्рдп рдХे рдмाрд░े рдоें рдЬाрдирдХाрд░ी
  5. рдордЧрдз рд╕ाрдо्рд░ाрдЬ्рдп рдХे рд░ाрдЬрд╡ंрд╢

PDF рдбाрдЙрдирд▓ोрдб GK TODAY

рднाрд░рдд рдХे рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ PDF DOWNLOAD
рднाрд░рдд рдХे рдк्рд░рдоुрдЦ рдЖрди्рджोрд▓рди PDF DOWNLOAD
рднाрд░рдд рдХे рдк्рд░рдоुрдЦ рдмंрджрд░рдЧाрд╣ PDF DOWNLOAD
рднाрд░рдд рдХे рдк्рд░рдоुрдЦ рд▓ोрдХ рдиृрдд्рдп PDF DOWNLOAD
рднाрд░рдд рдХे рдк्рд░рдоुрдЦ рдкрдаाрд░ PDF DOWNLOAD
рд╣िंрджी рднाрд╖ा рдХा рдЗрддिрд╣ाрд╕ PDF Download
рднाрд░рдд рдХी рднाрд╖ाрдПँ – PDF Download
рдЕंрдЧ्рд░рдЬी рдХे рдЙрд▓рдЭाрдиे рд╡ाрд▓े рд╢рдм्рдж
рднाрд░рдд рдХे рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдлрд╕рд▓े PDF DOWNLOAD IN HINDI
рдЙрдкрдЧ्рд░рд╣ - SATELLITE PDF DOWNLOAD IN HINDI
рднाрд░рдд рдХी рдоिрдЯ्рдЯिрдпाँ PDF DOWNLOAD
рднाрд░рдд рдХे рдк्рд░рдоुрдЦ рдкрд░्рд╡рдд рдкीрдбीрдНреЮ рдбाрдЙрдирд▓ोрдб
рднाрд░рдд рдХे рдк्рд░рдоुрдЦ рдоंрджिрд░ PDF рдбाрдЙрдирд▓ोрдб
рднाрд░рдд рдХी рдирджिрдпाँ - PDF DOWNLOAD IN HINDI
рднाрд░рдд рдХे рдмांрдз PDF DOWNLOAD
рдЯेрдХ्рдиोрд▓ॉрдЬी рдкीрдбीрдНреЮ PDF FREE DOWNLOAD
рд░ीрдЬрдиिंрдЧ GK рдкीрдбीрдНреЮ DOWNLOAD IN HINDI
рдоाрдирд╡ рдХा рд╢рд░ीрд░ : HUMAN BODY GK PDF DOWNLOAD
рднाрд░рдд рдХे рдд्рдпौрд╣ाрд░: INDIAN FESTIVAL PDF DOWNLOAD
рдХोрд░ोрдиा GK рдкीрдбीрдНреЮ DOWNLOAD IN HINDI
рдХрд░िрдпрд░ PDF FREE DOWNLOAD IN HINDI
INDIAN GK FREE PDF (рднाрд░рдд рдХा рд╕ाрдоाрди्рдп рдЬ्рдЮाрди) PDF DOWNLOAD
10 рд╡ीं рдХे рдмाрдж рдХ्рдпा рдХрд░ें FREE PDF DOWNLOAD
рдоाрдирд╡ рдХा рд╢рд░ीрд░ : HUMAN BODY PDF DOWNLOAD
рднाрд░рдд рдХा рдЗрддिрд╣ाрд╕ free PDF DOWNLOAD
рднाрд░рдд рд╕ाрдоाрди्рдп рдЬ्рдЮाрди Hindi PDF Download

Course PDF рдбाрдЙрдирд▓ोрдб GK TODAY

LLB рдХोрд░्рд╕ - PDF Download
B.Com рдХोрд░्рд╕ - PDF Download
BE рдХोрд░्рд╕ - PDF Download
PhD рдХोрд░्рд╕ - PDF Download
B.Ed рдХोрд░्рд╕ - PDF Download
NDA рдХोрд░्рд╕ - PDF Download
PCS рдХोрд░्рд╕ - PDF Download
B.Sc. рдХोрд░्рд╕ - PDF Download
M.Sc. рдХोрд░्рд╕ - PDF Download
MS рдХोрд░्рд╕ - PDF Download
MCA рдХोрд░्рд╕ - PDF Download
MBA рдХोрд░्рд╕ - PDF Download
BHMS рдХोрд░्рд╕ - PDF Download
CS рдХोрд░्рд╕ - PDF Download
BBA рдХोрд░्рд╕ - PDF Download
BCA рдХोрд░्рд╕ - PDF Download
BA рдХोрд░्рд╕ - PDF Download
B.Tech. рдХोрд░्рд╕ - PDF Download
BPT рдХोрд░्рд╕ - PDF Download
ITI рдХोрд░्рд╕ - PDF Download
MA рдХोрд░्рд╕ - PDF Download
M.Arch. рдХोрд░्рд╕ - PDF Download
M.Phil. рдХोрд░्рд╕ - PDF Download
MDS рдХोрд░्рд╕ - PDF Download
PGDCA рдХोрд░्рд╕ - PDF Download
M.Com. рдХोрд░्рд╕ - PDF Download
PGDM рдХोрд░्рд╕ - PDF Download
Pharm.D рдХोрд░्рд╕ - PDF Download
M.Pharm. рдХोрд░्рд╕ - PDF Download
B.P.Ed. рдХोрд░्рд╕ - PDF Download
BHM рдХोрд░्рд╕ - PDF Download
MPT рдХोрд░्рд╕ - PDF Download
CA рдХोрд░्рд╕ - PDF Download
BDS рдХोрд░्рд╕ - PDF Download
NEET рдХोрд░्рд╕ - PDF Download

Entrance Exams PDF рдбाрдЙрдирд▓ोрдб GK TODAY

CDS рдк्рд░рд╡ेрд╢ рдкрд░ीрдХ्рд╖ा - PDF Download
AFCAT рдк्рд░рд╡ेрд╢ рдкрд░ीрдХ्рд╖ा - PDF Download
UGC-NET рдк्рд░рд╡ेрд╢ рдкрд░ीрдХ्рд╖ा - PDF Download
NEET-UG рдк्рд░рд╡ेрд╢ рдкрд░ीрдХ्рд╖ा - PDF Download
NEET-PG рдк्рд░рд╡ेрд╢ рдкрд░ीрдХ्рд╖ा - PDF Download
NATA рдк्рд░рд╡ेрд╢ рдкрд░ीрдХ्рд╖ा - PDF Download
MBBS рдк्рд░рд╡ेрд╢ рдкрд░ीрдХ्рд╖ा - PDF Download
MAT рдк्рд░рд╡ेрд╢ рдкрд░ीрдХ्рд╖ा - PDF Download
JEE рдк्рд░рд╡ेрд╢ рдкрд░ीрдХ्рд╖ा - PDF Download
IAS-UPSC рдк्рд░рд╡ेрд╢ рдкрд░ीрдХ्рд╖ा - PDF Download
IISER рдк्рд░рд╡ेрд╢ рдкрд░ीрдХ्рд╖ा - PDF Download
CAT рдк्рд░рд╡ेрд╢ рдкрд░ीрдХ्рд╖ा - PDF Download
B.Ed рдк्рд░рд╡ेрд╢ рдкрд░ीрдХ्рд╖ा - PDF Download
AIIMS рдк्рд░рд╡ेрд╢ рдкрд░ीрдХ्рд╖ा - PDF Download
GATE рдк्рд░рд╡ेрд╢ рдкрд░ीрдХ्рд╖ा - PDF Download

рдкाрджрдк рд░ोрдЧ рдХा рдЕрдз्рдпрдпрди рддрдеा рдк्рд░рдХाрд░ - Study of Plant disease and its Types 2022

рдкाрджрдк рд░ोрдЧ рдХा рдЕрдз्рдпрдпрди рддрдеा рдк्рд░рдХाрд░ - Study of Plant disease and Types 2022

рдЖрдЬ рдХे рдЗрд╕ рдЬाрдирдХाрд░ी рднрд░ी рдкोрд╕्рдЯ рдоें рдЬाрдиेंрдЧे рдХी рдкाрджрдк рд░ोрдЧ рдХ्рдпा рд╣ैं? рдкाрджрдк рд░ोрдЧ рдХे рдХौрди рдХौрди рд╕े рдЙрджाрд╣рд░рдг рд╣ैं? рд╕ाрде рд╣ी рд╡िрднिрди्рди рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рдкाрджрдк рд░ोрдЧों рдХे рдиाрдо рдХे рдмाрд░े рдоें।

рд╡ैрд╕े рддो рдЖрдкрдиे рдкाрджрдк рд░ोрдЧ рдХे рдмाрд░े рд╕्рдХूрд▓ рдпा рдХॉрд▓ेрдЬ рдоें рдкреЭा рд╣ी рд╣ोрдЧा рдХी рдХिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рд╕े рдкौрдзे рдоें рд░ोрдЧ рд▓рдЧ рдЬाрддे рд╣ैं | рдпрджि рдЖрдк рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рд╕े рд╣ैं рддो рдЖрдкрдХो рдкрддा рд╣ोрдЧा рдХी рдХрдИ рдмाрд░ рд╣рдоाрд░े реЮрд╕рд▓ рдХैрд╕े рдкाрджрдк рд░ोрдЧ рдХे рдХाрд░рдг реЩрд░ाрдм рд╣ो рдЬाрддे рд╣ैं।

рдкाрджрдк рд░ोрдЧ рдХा рдЕрдз्рдпрдпрди рддрдеा рдк्рд░рдХाрд░ - Study of Plant disease and its Types 2022

рдкाрджрдк рд░ोрдЧ рдХा рдорд╣рдд्рд╡, рдЙрдирдХे рдж्рд╡ाрд░ा рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓ी рд╣ाрдиिрдпों рдХे рдХाрд░рдг рдмрд╣ुрдд рд╣ी рдм़рдв़ рдЧрдпा рд╣ै। рд░ोрдЧों рдж्рд╡ाрд░ा рд╣ाрдиि рдЦेрдд рд╕े рднрдг्рдбाрд░рдг рддрдХ рдЕрдерд╡ा рдмीрдЬ рдмोрдиे рд╕े рд▓ेрдХрд░ рдлрд╕рд▓ рдХाрдЯрдиे рдХे рдмीрдЪ рдХिрд╕ी рднी рд╕рдордп рд╣ो рд╕рдХрддी рд╣ै рдкौрдзे рдХे рдЬीрд╡рди рдХाрд▓ рдоें рдмीрдЬ рд╕рдб़рди, рдЖрд░्рдж्рд░рдоाрд░ी, рдмाрд▓рдкौрдз рдЭुрд▓рд╕ा, рддрдиा рд╕рдбрди, рдкрд░्рдгрдЭुрд▓рд╕ा, рдкрд░्рдг-рджाрдЧ, рдкुрд╖्рдк рдЭुрд▓рд╕ा рддрдеा рдлрд▓ рд╕рдб़рди рдм्рдпाрдзिрдпॉ рдЙрдд्рдкрди्рди рд╣ोрддी рд╣ै।

рдкाрджрдк рд░ोрдЧ рдХ्рдпा рд╣ैं ? (What is Plant disease)

рдкाрджрдк рд░ोрдЧ рдХो рдпрджि  рдПрдХ рд▓ाрдЗрди рдоें рд╕рдордЭрдиा рд╣ो рддो рд╣рдо рдмोрд▓ рд╕рдХрддे рд╣ैं рдкाрджрдкो рдоें рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓े рд░ोрдЧ | рдкौрдзे рдХे рдЬीрд╡рди рдХाрд▓ рдоें рдмीрдЬ рд╕рдб़рди, рдЖрд░्рдж्рд░рдоाрд░ी, рдмाрд▓рдкौрдз рдЭुрд▓рд╕ा, рддрдиा рд╕рдбрди, рдкрд░्рдгрдЭुрд▓рд╕ा, рдкрд░्рдг-рджाрдЧ, рдкुрд╖्рдк рдЭुрд▓рд╕ा рддрдеा рдлрд▓ рд╕рдб़рди рдЖрджि |

рдЕрди्рдп рд╢рдм्рджों рдоें рдкाрджрдк рд░ोрдЧ рдХ्рдпा рд╣ैं- 

рдкाрджрдк рд░ोрдЧрд╡िрдЬ्рдЮाрди рдпा рдлाрдпрдЯोрдкैрдеोрд▓ोрдЬी (plant pathology рдпा phytopathology) рд╢рдм्рдж рдХी рдЙрдд्рдкрдд्рддि рдЧ्рд░ीрдХ рдХे рддीрди рд╢рдм्рджों рдЬैрд╕े рдкाрджрдк, рд░ोрдЧ рд╡ рдЬ्рдЮाрди рд╕े рд╣ुрдИ рд╣ै, рдЬिрд╕рдХा рд╢ाрдм्рджिрдХ рдЕрд░्рде рд╣ै "рдкाрджрдк рд░ोрдЧों рдХा рдЬ्рдЮाрди (рдЕрдз्рдпрдпрди)"। рдЬीрд╡ рд╡िрдЬ्рдЮाрди рдХी рд╡рд╣ рд╢ाрдЦा рд╣ै, рдЬिрд╕рдХे рдЕрди्рддрд░्рдЧрдд рд░ोрдЧों рдХे рд▓рдХ्рд╖्рдгों, рдХाрд░рдгों, рд╣ेрддु рдХी, рд░ोрдЧрдЪрдХ्рд░, рд░ाрдЧों рд╕े рд╣ाрдиि рдПрд╡ं рдЙрдирдХे рдиिрдпंрдд्рд░рдг рдХा рдЕрдз्рдпрдпрди рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ैं।

рдкाрджрдк рд░ोрдЧों рдХे рдоुрдЦ्рдп рдЙрджाрд╣ाрд░рдг - ( Some Example of Plant disease)

  • рдЧрди्рдиे рдоें рдХा рд▓ाрд▓ рд╕рдб़рди рд░ोрдЧ - рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдХे рдкूрд░्рд╡ी рднाрдЧों рддрдеा рдмिрд╣ाрд░ рдХे рдиिрдХрдЯрд╕्рде рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों рдоें,
  • рдЧрди्рдиे рдХा рд▓ाрд▓ рд╕рдб़рди рдпा рдХंрдб - рд╕рдорд╕्рдд рднाрд░рдд рдоें,
  • рдЖрдо рдХा рдЪूрд░्рдгिрд▓ рдЖрд╕िрддा рд╡ рдЧुрдЪ्рдЫा рд╢ीрд░्рд╖ рд░ोрдЧ
  • рдЕрдорд░ूрдж рдХा рдЙрдХрдаा
  • рдордз्рдп рдПрд╡ं рджрдХ्рд╖िрдгी рднाрд░рдд рдоें рд╕ुрдкाрд░ी рдХो рдорд╣ाрд▓ी рдЕрдерд╡ा рдХोрд▓िрд░ोрдЧा рд░ोрдЧ,
  • рдЧेрд╣ूं рдХे рдХिрдЯрдЯ,
  • рдЕрд░рд╣рд░ рддрдеा рдЪрдиे рдХा рдЙрдХрдаा,
  • рдиेрдоाрдЯोрдб рд╕े рдЙрдд्рдкрди्рди рдЧेрд╣ूं рдХो рдЧेрдЧрд▓ा рдпा рд╕ेрд╣ूं рд░ोрдЧ
  • рд╕рдм्рдЬिрдпों рдХा рдЬрдбрдЧ्рд░рди्рдеि рд╡ рдоोрдЬेрдХ,
  • рдХाрдлी рдПрд╡ं рдЪाрдп рдХा рдХिрдЯрдЯ,

рдкाрджрдк рд░ोрдЧों рдХा рдХ्рдпा рдорд╣рдд्рд╡ рд╣ै? 

рдкौрдзों рдХी рдмीрдоाрд░िрдпों рдХा рдЕрдз्рдпрдпрди рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рд╣ै рдХ्рдпोंрдХि рд╡े рдкौрдзे рдХे рд╕ाрде-рд╕ाрде рдкौрдзों рдХी рдЙрдкрдЬ рдХो рднी рдиुрдХрд╕ाрди рдкрд╣ुंрдЪाрддे рд╣ैं । рдЦेрдд рдоें, рднंрдбाрд░рдг рдоें рдпा рдмुрд╡ाрдИ рдФрд░ рдЙрдкрдЬ рдХी рдЦрдкрдд рдХे рдмीрдЪ рдХिрд╕ी рднी рд╕рдордп рд╡िрднिрди्рди рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рдиुрдХрд╕ाрди рд╣ोрддे рд╣ैं। рд░ोрдЧ рдк्рд░рдд्рдпрдХ्рд╖ рдоौрдж्рд░िрдХ рд╣ाрдиि рдФрд░ рднौрддिрдХ рд╣ाрдиि рдХे рд▓िрдП рдЬिрдо्рдоेрджाрд░ рд╣ैं।

рд╡िрд╖ाрдгुрдЬрдиिрдд рдкाрджрдк рд░ोрдЧ : 

  1. рдХेрд▓ा рдХा рдмंрдЪी рдЯॉрдк 
  2. рдЖрд▓ू рдоोрдЬेрдЗрдХ, 
  3. рддंрдмाрдХू рдоोрдЬेрдЗрдХ, 
  4. рдЖрд▓ू рдХा рд▓ीрдл рд░ोрд▓, 
  5. рддंрдмाрдХू, рдЯрдоाрдЯрд░ рдФрд░ рдкрдкीрддा рдХा рдкрд░्рдг-рд╕ंрдХुрдЪрди, 
  6. рдЧाрдЬрд░ рдХा рд░ेрдб рд▓ीрдл ।

рдЬीрд╡ाрдгुрдЬрдиिрдд рдкाрджрдк рд░ोрдЧ : 

  1. рдЧेрд╣ूँ рдХा рддुंрджु рд░ोрдЧ, 
  2. рдзाрди рдХा рдм्рд▓ाрдЗрдЯ, 
  3. рдХрдкाрд╕ рдХा рдЙँрдЧрд▓ीрджाрд░ рдкрд░्рдг рдзрдм्рдмा рдпा рдм्рд▓ैрдХ рдЖрд░्рдо, 
  4. рд╕ेрдм, рдЕрд▓рдоंрдж, рдмेрд░, рдЪेрд░ी, рдЖрдбू, рдиाрд╢рдкाрддी рдЖрджि рдХा рдХ्рд░ाрдЙрди рдЧाрд▓ рд░ोрдЧ, 
  5. рдЖрд▓ू рдХा рднूрд░ा рд░ूрдЯ, 
  6. рдЖрд▓ू рдХा рдЪрдХ्рд░ीрдп рд░ूрдЯ।

рдХрд╡рдХрдЬрди्рдп рдкाрджрдк рд░ोрдЧ : 

  1. рдЧेрд╣ूँ рдХा рд░рд╕्рдЯ- рдХाрд▓ा, рднूрд░ा, рдкीрд▓ा, 
  2. рддिрд▓्рд▓ी рдкрд░्рдг рдзрдм्рдмा рдпा рднूрд░ा рдкрд░्рдг рдзрдм्рдмा, 
  3. рдмाрдЬрд░ा рдХा рдЧ्рд░ीрди рдИрдЕрд░ рд░ोрдЧ, 
  4. рдмाрдЬрд░ा рдХा рд╕्рдордЯ рд░ोрдЧ, 
  5. рдоूँрдЧрдлрд▓ी рдХा рдЯिрдХ्рдХा рд░ोрдЧ, 
  6. рдЧрди्рдиे рдХा рд░ेрдб рд░ूрдЯ, 
  7. рдмाрдЬрд░ा рдХा рдЕрд░рдЧोрдЯ, 
  8. рдзाрди рдХा рдм्рд▓ाрд╕्рдЯ рд░ोрдЧ, 
  9. рдоूрд▓ी, рд╢рд▓рдЧрдо, рдкрдд्рддा рдЧोрднी, рдлूрд▓ рдЧोрднी рдЖрджि рдХा рд╕рдлेрдж рд░рд╕्рдЯ, 
  10. рдЧेрд╣ूँ рдХा рдЪूрд░्рдг рдоिрд▓्рдб्рдпू. 
  11. рдЧेрд╣ूँ рдХा рдХрд░्рдирд▓ рдмंрдЯ, 
  12. рдХрд╣рд╡ा рдХा рд░рд╕्рдЯ, 
  13. рдЖрд▓ू рдХा рд▓ेрдЯ рдм्рд▓ाрдЗрдЯ, 
  14. рдЕंрдЧूрд░, рдмाрдЬрд░ा, рдкрдд्рддा рдЧोрднी, рд╕рд░рд╕ों рдлूрд▓рдЧोрднी, рдХा рдбाрдЙрдиी рдоिрд▓्рдб्рдпू, 
  15. рдкрдкीрддा рдХा рдлूрдЯрд░ूрдЯ, 
  16. рдХाрд▓ा рдЪрдиा, рд░ाрдЬрдоा рдЖрджि рдХा рдмीрди рд░рд╕्рдЯ, 
  17. рдХрдкाрд╕ рдХा рд╡िрд▓्рдЯ, 
  18. рдордЯрд░ рдХा рд╡िрд▓्рдЯ, 
  19. рдзाрди рдХा рдлूрдЯрд░ूрдЯ, 
  20. рдЬौ рдХा рд▓ूрдЬ рд╕्рдордЯ।

рдХृрдоिрдЬрди्рдп рд░ोрдЧ рдкौрдз рдХीрдЯ : 

  • рдиींрдмू рдХा рдбाрдИ рдмैрдХ, 
  • рдЯрдоाрдЯрд░ рдХा рд░ूрдЯ рдиॉрдЯ, 
  • рдЧेрд╣ूँ рдХा рдИрдпрд░ рдХोрдХрд▓  

рдкौрдзे рдХीрдЯ : 

  • рдХрдкाрд╕ рдХा рдзрдм्рдмेрджाрд░ рдЧोрд▓рдХृрдоि, 
  • рдЪाрд╡рд▓ рдХा рд╕्рдЯेрдо рдмोрд░рд░, 
  • рдХрдкाрд╕ рдХा рднूрд░ा рдкौрдз рд╣ोрдкрд░,
  • рдХрдкाрд╕ рдХा рдЧुрд▓ाрдмी рдЧोрд▓рдХृрдоि, 
  • рдЧंрдзी рдмрдЧ рдпा рдзाрди्рдп рдмрдЧ, 
  • рдиाрд░िрдпрд▓ рдХा рдХीрдб़ा।

Study of Plant Disease and its Types 2022

рд▓рдШु рдХृрд╖рдХ рд╡्рдпाрдкाрд░ рд╕ंрдШ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा 1994 рдоें рд╣ुрдИ। рдпрд╣ рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों рдоें рдЖрдп рдФрд░ рд░ोрдЬрдЧाрд░ рдХे рдЕрд╡рд╕рд░ рдкैрджा рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдк्рд░рдпाрд╕ рдХрд░рддा рд╣ै। рдЗрд╕рдХे рдк्рд░рдмंрдзрди рдмोрд░्рдб рдХा рдкрджेрди рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖ рдХृрд╖ि рдоंрдд्рд░ी рдФрд░ рдЗрд╕рдХा рдкрджेрди рдЙрдкाрдз्рдпрдХ्рд╖ рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░ рдХे рдХृрд╖ि рдФрд░ рд╕рд╣рдХाрд░िрддा рд╡िрднाрдЧ рдХा рд╕рдЪिрд╡ рд╣ोрддा рд╣ै। 

рдЪीрди рдФрд░ рдЕрдоेрд░िрдХा рдХे рдмाрдж рднाрд░рдд рд╡िрд╢्рд╡ рдоें рдЙрд░्рд╡рд░рдХों рдХा рддीрд╕рд░ा рд╕рдмрд╕े рдмрдб़ा рдЙрдд्рдкाрджрдХ рдФрд░ рдЙрдкрднोрдХ्рддा рджेрд╢ рд╣ै।  рднाрд░рдд рдпूрд░िрдпा рдХे рдоाрдорд▓े рдоें рдЖрдд्рдордиिрд░्рднрд░ рд╣ै, рдЬрдмрдХि рдбी.рдП.рдкी. рдХे рдоाрдорд▓े рдоें рдЙрд╕рдХी рдЖрдд्рдордиिрд░्рднрд░рддा 95 рдк्рд░рддिрд╢рдд рд╣ै। рдкूрд░े рджेрд╢ рдоें рдЙрд░्рд╡рд░рдХों рдХी рдЦрдкрдд 89.9 рдХिрд▓ोрдЧ्рд░ाрдо рдк्рд░рддि рд╣ेрдХ्рдЯेрдпрд░ рд╣ै। 

SSC 4300 Vacancy

рдкाрджрдк рд░ोрдЧ рдХा рдЕрдз्рдпрдпрди рддрдеा рдк्рд░рдХाрд░

рдЙрд░्рд╡рд░рдХों рдХे рдЙрдкрднोрдЧ рдоें рдкंрдЬाрдм рддрдеा рд╣рд░िрдпाрдгा рдХ्рд░рдорд╢: рдкрд╣рд▓े рддрдеा рджूрд╕рд░े рд╕्рдеाрди рдкрд░ рд╣ैं, рдЬрдмрдХि рдЕрд░ुрдгाрдЪрд▓ рдк्рд░рджेрд╢, рдиाрдЧाрд▓ैंрдб рддрдеा рд╕िрдХ्рдХिрдо 10 рдХिрдЧ्рд░ा / рд╣ेрдХ्рдЯेрдпрд░ рднी рдЙрдкрднोрдЧ рдирд╣ीं рдХрд░рддे рд╣ैं| рджेрд╢ рдоें рдмिрдЬрд▓ी рдХी рдк्рд░рддि рд╡्рдпрдХ्рддि рд╕рдмрд╕े рдЕрдзिрдХ рдЦрдкрдд рдкंрдЬाрдм рдоें рд╣ै।

рддो рдЖрдЬ рдХे рдЗрд╕ рдкोрд╕्рдЯ рдоें рд╣рдордиे рдкाрджрдк рд░ोрдЧ рдХा рдЕрдз्рдпрдпрди рддрдеा рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рдмाрд░े рдкूрд░ी рдЬाрдирдХाрд░ी рджेрдЦा рдЖрд╢ा рдХрд░рддे рд╣ैं рдХी рдЖрдкрдХो Study of Plant Disease and its Types рдХी рдпрд╣ рдЬाрдирдХाрд░ी рдкрд╕ंрдж рдЖрдИ рд╣ोрдЧी рдФрд░ рдЖрдкрдХो рдХुрдЫ рдирдП рдкाрджрдк рд░ोрдЧों рдХे рдмाрд░े рдоें рдЬाрдирдиे рд╕िрдЦрдиे рдХो рдоिрд▓ा рд╣ोрдЧा |

 >>рднाрд░рдд рдХे рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдЙрдж्рдпाрди। National Parks of India in Hindi 

рдкाрджрдк рд░ोрдЧ рдиिрдпंрдд्рд░рдг рдХी рд╡िрдзिрдпां

рдЯ्рд░ाрдЗрдХोрдбрд░्рдоा рдкाрджрдк рд░ोрдЧ рдк्рд░рдмंрдзрди рд╡िрд╢ेрд╖ рддौрд░ рдкрд░ рдоृрджा рдЬрдиिрдд рдмिрдоाрд░िрдпों рдХे рдиिрдпंрдд्рд░рдг рдХे рд▓िрдП рдмрд╣ुрдд рдХी рдк्рд░рднाрд╡рд╢ाрд▓ी рдЬैрд╡िрдХ рд╡िрдзि рд╣ै। рдЯ्рд░ाрдЗрдХोрдбрд░्рдоा рдПрдХ рдХрд╡рдХ рдлрдлूंрдж рд╣ै । рдпрд╣ рд▓рдЧрднрдЧ рд╕рднी рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рдХृрд╖ि рдпोрдЧ्рдп рднूрдоि рдоें рдкाрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рдЯ्рд░ाрдЗрдХोрдбрд░्рдоा рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рдоृрджा рдЬрдиिрдд рдкाрджрдк рд░ोрдЧों рдХे рдиिрдпंрдд्рд░рдг рдХे рд▓िрдП рд╕рдлрд▓рддाрдкूрд░्рд╡рдХ рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै।

рдкाрджрдк рд░ोрдЧ рдХी рдЦोрдЬ рдХिрд╕рдиे рдХी рдеी? 

рдкाрджрдк рд░ोрдЧ рдХी рдЦोрдЬ рд▓ॉрд░्рдб рдк्рд▓िрдиी (100 рдИ.) рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдкौрдзों рдХे рд░ोрдЧों рдХा рд╡рд░्рдгрди рдХिрдпा рдФрд░ рдХुрдЫ рдЙрдкाрдп рд╕ुрдЭाрдП। рдЙрдирдХा рдоाрдирдиा рдеा рдХि рд░ोрдЧ рдкौрдзों рд╕े рдпा рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдг рд╕े рдЙрдд्рдкрди्рди рд╣ोрддा рд╣ै।